بیماری ام اس، یا اسکلروز چند گانه، یک بیماری اتوایمیونی مزمن است که سیستم ایمنی بدن به طور غلط به سلول های عصبی حمله می کند. این حملات باعث تلف و خرابی پوشش عصبی یعنی مایلین ها می شود که منجر به علائم و نشانه های مختلفی می شود. این بیماری معمولا افراد جوانتر را تحت تأثیر قرار می دهد و ممکن است بر روی توانایی حرکتی، تعادل، بینایی و کارکردهای عصبی دیگر تأثیر بگذارد.
این بیماری به طور عمده در افراد جوان اتفاق می افتد، اغلب در دهه های 20 تا 40 سالگی شروع می شود. اما، این بیماری می تواند در هر سنی ظاهر شود و در افراد بزرگ تر نیز رخ دهد. علاوه بر این، به طور عمده در زنان تشدید می یابد و آمارها نشان می دهد که احتمال مبتلا شدن به ام اس در زنان بیشتر از مردان است. دلیل دقیق بروز ام اس هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی می توانند نقش های مهمی در ابتلا به این بیماری داشته باشند. به همین دلیل، اگر شما یا کسی در خانواده تان ام‌اس دارد، ممکن است در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشید.
به گزارش کارمادیو، شروع بیماری ام اس برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد، اما به طور کلی، این بیماری معمولا با حملات اولیه ناگهانی یا تدریجی آغاز می شود. حملات ام اس می توانند از نواحی مختلف عصبی ناشی شده و باعث علائم مختلفی شود که از جمله آن ها می توان به مشکلات حرکتی، کم توانی، تعادل، کاهش حس ها، کمبود تمرکز و مشکلات کارکردی دیگر اشاره کرد.
علائم شایع بیماری ام اس MS
علائم بیماری می توانند متنوع و گاهی ناگهانی به ویژه هنگام حمله ها ظاهر شوند،. این علائم می توانند برای هر فرد متفاوت باشند و به شدت و نوع حمله ها بستگی دارند. اما برخی از شایع ترین علائم بیماری ام‌اس شامل موارد زیر است:
- ضعف عضلات، کم توانی، اشکال در محیط پیرامون و کم توانی حرکتی
- دچار تندیس ها، اختلالات تعادل، و مشکلات در راه رفتن و تعادل دهی
- کاهش حس‌ها در اندام ها مانند دست و پا یا بخش های دیگر بدن
- تاری دید، کم بینایی، از دست دادن بینایی و یا تاری دید رنگی.
- خستگی شدید و احساس کم انرژی
- مشکلات در حافظه کوتاه مدت، تمرکز و انجام کارها
- مشکلات در صحبت کردن، نطق غلط و یا کند شدن صحبت ها
برای تشخیص دقیق بیماری ام‌اس، توصیه می شود به پزشک متخصص مراجعه کنید. او می تواند با استفاده از آزمایش ها و تصویربرداری های مناسب، تشخیص دقیق را برای شما تعیین کند و برنامه های درمانی مناسب را ارائه دهد.
نحوه تشخیص بیماری ام اس MS
تشخیص بیماری ام اس به طور کلی توسط پزشکان تخصصی نورولوژی یا اطفال نورولوژی (برای کودکان) انجام می شود. تشخیص ام اس نیاز به ترکیبی از تاریخچه بیماری، بررسی های جسمی و آزمایش ها دارد. برخی از مراحل تشخیص ام‌اس شامل موارد هایی می باشد که در ادامه ذکر شده است.
پزشک شما به سوالات مربوط به علائم و نشانه های شما می پردازد و تاریخچه ی بیماری و خانوادگی شما را بررسی می کند. سپس پزشک بررسی جسمی شما را انجام می دهد و علائم و نشانه های مرتبط با ام اس را بررسی می کند.
انجام آزمایش های عصب شناسی می تواند در تشخیص ام اس مفید باشد. آزمایش هایی مانند اختلالات تحریک عصبی (EMG) و پتانسیل های ویژه (SEP) برای ارزیابی عملکرد عصبی استفاده می شوند. همچنین انجام تصویر برداری مغز (MRI) و گاهی اوقات تصویر برداری نخاع فشاری می تواند کمک کننده باشد تا ضایعات مایلینی و علائم دیگر ام‌اس را تشخیص دهد.
انجام آزمایش های خون هم به عنوان تکمیل کننده‌ی تشخیص ممکن است که میزان عوامل ایمنی و نشانگرهای مختلف را اندازه گیری کند. در کل، تشخیص دقیق ام اس می تواند چالش برانگیز باشد و نیاز به همکاری و مطالعه دقیق پزشکان تخصصی دارد. پس از تشخیص، پزشک معالج راهنمایی ها و درمان های مناسب برای کنترل علائم و تأثیرات بیماری را برای شما تعیین می کند.
روش درمان ام اس
درمان این بیماری معمولا به کنترل حملات بیماری، کاهش شدت علائم و کنترل پیشرفت بیماری متمرکز است. برای درمان بیماری ام اس، پزشک معالج می تواند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای کاهش التهاب و درد در حملات، کورتیکواستروئیدها برای کنترل علائم حاد و مهار حملات شدید، و داروهای مهارکننده ایمنی برای کنترل عملکرد ایمنی بدن تجویز کند.
برخی از بیماران ممکن است به تزریق های داروهای برخی از مواد دارویی اعم از بتا-انترون، پگ آسا، یا مواد دارویی دیگر پاسخ مثبت داشته باشند. همچنین برخی از بیماران هم می توانند از تکمیل کننده های ویتامینی، تغذیه ای یا روش های مکمل مانند ماساژ، تمرینات ورزشی و تکنیک های تنفسی برای بهبود علائم خود استفاده کنند.
فیزیوتراپی هم می تواند به کمک افزایش تعادل، تقویت عضلات و بهبود حرکت بیماران با ام اس کمک کند. این بیماری می تواند بر روی روان و احساسات بیمار تأثیر بگذارد، بنابراین پشتیبانی روان شناختی و مشاوره ممکن است برای مقابله با این وضعیت مفید باشد.
مهم است که برای درمان بیماری، برنامه های درمانی را با پزشک متخصص مطرح کنید و نظم در ترکیب و مصرف داروها و مراقبت ها را رعایت کنید. تغییرات در سبک زندگی، مراقبت های صحیح و مواظبت های درمانی می توانند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش تأثیرات بیماری کمک کنند.
راهکار های پیشگیری ام اس
برخی از تحقیقات نشان می دهند که ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی می تواند احتمال مبتلا شدن به ام اس را کاهش دهد. در ادامه، تعدادی از راهکارهای پیشگیری از بیماری ام اس ذکر شده است. رعایت سبک زندگی سالم از جمله تغذیه مناسب، ورزش منظم، کم کردن استرس و خواب کافی می تواند به عوامل ریسک برای بروز ام اس کمک کند.
بعضی از تحقیقات هم نشان می دهند که مصرف ویتامین D ممکن است باعث کاهش احتمال بروز بیماری ام اس شود. در این زمینه، همکاری با پزشک برای تعیین نیاز و میزان مناسب ویتامین D مفید است. مصرف اسید فولیک هم می تواند باعث کاهش احتمال بروز ام اس شود.
تلاش برای کنترل و کاهش عوامل محیطی نا هنجار مانند دود سیگار، تماس با مواد شیمیایی ضار و بیماری های عفونی می تواند به پیشگیری از بروز ام اس کمک کند. برخی از ویروس ها و عفونت ها ممکن است ارتباط با ام اس داشته باشند، لذا از پیشگیری از عفونت ها و ویروس ها باید مراقبت شود. بهره گیری از این راهکارها می تواند به عنوان اقدامات پیشگیرانه کمک کند، اما توصیه می شود با پزشک خود مشورت کنید تا بر اساس وضعیت شما، نکات و اقدامات خاص برای پیشگیری از ام‌اس را تعیین کنید.
سخن پایانی
به گزارش کارمادیو، همانطور که متوجه شدید، ام اس یک بیماری پیچیده و متنوع است که سیستم ایمنی بدن به طور نادرست به سلول های عصبی حمله می کند. این بیماری می تواند تأثیرات بزرگی بر روی کیفیت زندگی افراد بگذارد. با وجود اینکه دلیل دقیق بروز ام اس هنوز مشخص نیست و درمان کامل برای آن وجود ندارد، اما پژوهش ها و تلاش های علمی جهت کشف علت و توسعه درمان های بهتر ادامه دارند.