سیستم ترمز از جمله مهمترین تجهیزات اتومبیل است که نقش مهمی در ایمنی رانندگی ایفا می‌کند. هرچه اتومبیل از سیستم ترمز پیشرفته‌تری برخوردار باشد ایمنی رانندگی با آن بیشتر است. ترمزهای ABS و CBS از جمله کاربردی‌ترین تکنولوژی‌ها در زمینه سیستم ترمز محسوب می‌شوند. ما در این مقاله کوتاه از کارمادیو به مقایسه میان سیستم ترمز ABS و CBS و بیان تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم.
ترمز ABS و عملکرد آن
کسانی که تجربه رانندگی در جاده‌های لغزنده و لیز را داشته‌اند می‌دانند که در خودروهای فاقد ABS اگر راننده به صورت ناگهانی ترمز کند، چرخ‌های خودرو قفل شده و راننده کنترل فرمان و رانندگی را از دست می‌دهد، رانندگی کردن در چنین شرایطی بسیار سخت و کنترل اتومبیل نیز مشکل خواهد بود.
مهمترین هدف طراحی سیستم ترمز ABS افزایش کنترل خودرو در زمان استفاده از ترمز به صورت ناگهانی است. تجربه نشان می‌دهد در خودروهایی که مجهز به سیستم ترمز معمولی هستند، به جای ترمزهای ناگهانی که باعث قفل شدن چرخ‌ها و در نهایت خارج شدن کنترل فرمان از دست راننده می‌شوند باید ترمز را به صورت مقطعی نگه داشت و رها کرد. این کار از قفل شدن چرخ‌ها پیشگیری می‌کند. سیستم ترمز ABS نیز دقیقا همین عملکرد را دارند.
این سیستم اولین بار در سال ۱۹۷۸ و در خودروهای بنز مورد استفاده قرار گرفت. ترمز ABS در واقع یک سیستم الکترونیکی است که در زمان ترمزگیری با کنترل فشار (قطع و وصل فشار) هیدرولیک در چند صدم ثانیه ارتباط لنت با دیسک یا کاسه را برقرار کرده و قطع می‌کند و تکرار سریع و مداوم این فرآیند باعث از میان رفتن حالت قفل شدن چرخ‌ها می‌شود. به همین دلیل به سیستم ترمز ABS سیستم ترمز ضد قفل نیز گفته می‌شود.
ترمز CBS و عملکرد آن
ترمز CBS نیز به کاهش خطر قفل شدن و از کار افتادن چرخ‌ها کمک می‌کند. اما گاهی ممکن است عملکرد همین ترمز CBS باعث قفل شدن چرخ‌ها شود. در شرایطی که فشار ترمز از چرخ عقب به چرخ جلو منتقل شود و اصطکاک بین سطوح به شکل ناگهانی تغییر کند، ممکن است باعث قفل شدن چرخ جلو شود، حتی در شرایطی که فقط ترمز عقب مورد استفاده قرار گرفته باشد.
سیستم ترمز CBS ترمز را متعادل می‌کند. این سیستم ترمز برای رانندگی با موتور بسیار کارآمد به نظر می‌رسد و باعث ترمز همزمان چرخ‌های جلو و عقب می‌شود.
عملکرد سیستم‌های CBS به این شکل است که این سیستم دارای سرو موتور است که به چرخ جلو و سیلندر اصلی ثانویه متصل می‌شود. تقویت کننده انتقال روغن ترمز را از چرخ‌های جلو به عقب در زمان ترمز را انجام می‌دهد. هر کولیس در سیستم CBS دارای سه پیستون است که شامل: پیستون‌های مرکزی، پیستون‌های بیرونی چرخ جلو و پیستون‌های بیرونی چرخ عقب می‌شود.
از پدال ترمز به منظور حرکت پیستون‌های مرکزی و از اهرم ترمز برای عملکرد روی پیستون‌های بیرونی چرخ جلو استفاده می‌شود. در نهایت موتور کمک می‌کند تا پیستون‌های بیرونی چرخ عقب تحت فشار قرار گیرند و در نتیجه، هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد پیستون‌های مرکزی به جلو و عقب حرکت می‌کند و زمانی که راننده اپدال ترمز را فشار می‌دهد، پیستون‌های بیرونی چرخ جلو تحت فشار قرار می‌گیرند.
کاربرد CBS و ABS در کنار هم
می‌توان به منظور بهره مندی از ایمنی بیشتر از ترکیب سیستم‌های ترمز ABS و CBS استفاده کرد. همان طور که گفتیم اصول طراحی و استفاده از ترمزهای CBS کاهش خطر قفل شدن و از کار افتادن چرخ‌ها است. اما از آنجایی که گاهی خود سیستم ترمز CBS باعث قفل شدن و از کار افتادن چرخ‌های جلو می‌شود، مهندسان با ترکیب CBS و ABS از وقوع این اتفاق به ویژه در موتورسیکلت‌ها پیشگیری می‌کنند. این سیستم با کمک سنسورهای شناسایی سرعت و همچنین کامپیوتر مرکزی ECU مقدار فشار بر دیسک ترمز محاسبه و برای توقف به هر یکی از چرخ‌های موتور سیکلت منتقل می‌کند.
جمع‌بندی
سیستم ترمز اصلی‌ترین فاکتور در رانندگی ایمن محسوب می‌شود. بنابراین برخورداری یک وسیله نقلیه از سیستم ترمز ABS یا ضد قفل به معنای رانندگی مطمئن حتی در شرایط بحرانی و در جاده‌های لیز و لغزنده است. سیستم ترمز CBS نیز از جمله سیستم‌های ترمز با هدف جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها است که با توجه به احتمال از بلاک شدن چرخ‌ها در زمان استفاده از این سیستم عموما در ترکیب با ترمز ABS از آن استفاده می‌شود.