بی شک زگیل تناسلی شایع‌ترین بیماری مقاربتی است که از طریق رابطه جنسی و صرفاً با لمس ناحیه تناسلی قابل انتقال است. آمار ابتلا به این بیماری رو به گسترش است. این بیماری هم در زنان و هم در مردان شایع است، اما عوارض آن برای زنان خطرناک‌تر است. افزایش آگاهی و داشتن اطلاعات بیشتر در مورد این عارضه، می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به آن و آشنایی با روشهای تشخیص و درمان بیماری کمک کند. در ادامه این مبحث هر آنچه که لازم است در مورد زگیل تناسلی بدانید،از علائم، علت‌ها تا انواع روشهای درمان موثر را معرفی خواهیم کرد، پس همراه ما باشید.
زگیل تناسلی چیست!؟
زگیل تناسلی زائده‌های ریز و درشتی هستند که معمولا برجسته سفت و توپر میشوند. این ضایعات پوستی درناحیه تناسلی مردان و زنان مشاهده میشود و تقریباً ظاهری شبیه به گل کلم دارد. عامل این بیماری نوعی ویروس به نام ویروس پاپیلومای انسانی است وقتی ویروس وارد بدن میشود، باعث ترشح مقدار کراتین روی لایه بالایی پوست شده که در نتیجه آن بافتی سفت و سخت روی پوست ایجاد میشود. زگیل ها اغلب زائده یا برجستگی‌های ریزی هستند و در برخی موارد نیز قابل مشاهده نیستند. ممکن است در صورت بی‌توجهی به درمان این زائده‌ها بزرگتر شده یا به هم بپیوندند و توده‌های متورم را ایجاد کنند.
زگیل تناسلی چه علائمی دارد؟
همونطور که اشاره کردیم، مهمترین نشانه بیماری رشد زائده‌های ریز و درشت ناحیه تناسلی است. این زائده در زنان در ناحیه فرج، دیواره‌های واژن، داخل مجرای مقعد و واژن و فاصله بین مقعد و واژن رشد می‌کنند. همچنین در مردان این زائده‌ها ممکن است بر روی سطح آلت تناسلی، پوست بیضه‌ها و یا نواحی اطراف مقعد مشاهده شود. همچنین در هر دو جنس در صورت برقراری رابطه دهانی و تماس دهان و زبان با آلت تناسلی آلوده احتمال ایجاد این زائده‌ها در دهان و لب‌ها نیز وجود دارد. از سایر علائم همراه با زائده‌ها می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم؛ خارش یا سوزش در ناحیه زائده‌ها، خونریزی‌های بی‌دلیل یا بعد از رابطه جنسی به دلیل رشد زائده‌های زگیل در ناحیه واژن، ترشحات غیر طبیعی.
برخی از علائم مربوط به شکل ظاهری این زائده‌ها عبارتند از؛
- این زائده‌ها می‌توانند ریز یا درشت باشند ولی ظاهری شبیه به گل کلم دارند.
- این زائده‌ها اغلب مطابق رنگ پوست فرد و یا کمی تیره‌تر از آن هستند.
- این زائده‌ها ممکن است صاف و یا برجسته باشند. ممکن از زگیلها در لمس نرم و یا خشن باشند.
علت زگیل تناسلی چیست؟
همونطور که اشاره کردیم، عامل این بیماری نوعی ویروس به نام ویروس پاپیلومای انسانی یا hpv است. این ویروس بیش از ۱۰۰ نوع مختلف دارد و حدود ۴۰ نوع از آن عامل ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی شناخته میشود.
رایج‌ترین انواع ویروس پابلوم‌های انسانی که باعث ایجاد زگیل میشوند، شامل نوع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ میشوند. انواع ویروس پاپیلوم‌های انسانی به دو نوع کم خطر و پرخطر تقسیم میشود. در نوع کم خطر که اغلب عامل ایجاد زائده‌های زگیل میشوند. خطر جدی را به همراه ندارد. اما در نوع پرخطر که اغلب ۱۶ و ۱۸ را شامل میشود، ممکن است عوارض خطرناک را در پی داشته باشد و عامل سرطان دهانه رحم در زنان و یا دیگر انواع سرطان در مردان شود.
راه‌های انتقال ویروس زگیل تناسلی
همانطور که اشاره کردیم زگیل تناسلی نوعی بیماری مقاربتی است، یعنی در رابطه جنسی منتقل میشود. عامل یا ویروس این بیماری روی سطح پوست ناحیه تناسلی وجود دارد و از طریق خراش‌های پوستی وارد بدن میشود. برای انتقال بیماری نیازی به برقراری رابطه کامل نیست و ویروس تنها با تماس پوست ناحیه تناسلی با پوست آلوده به ویروس منتقل میشود. بنابراین برقراری هر نوع رابطه جنسی از جمله رابطه واژینال، دهانی و مقعدی می تواند عامل انتقال این بیماری باشد. همچنین اگر ناحیه تناسلی با دست آلوده به ویروس و یا اسباب بازی‌های جنسی لمس شود، ممکن است این بیماری انتقال یابد.
بدن هر شخص نسبت به این ویروس واکنش‌های مختلفی دارد،ممکن است پس از وارد شدن ویروس به بدن،بین یک هفته تا ماه‌ها زمان نیاز باشد تا بدن به این ویروس واکنش نشان دهد. بنابراین نمی‌توان به طور دقیق مشخص کرد که فرد چه زمانی به این ویروس مبتلا شده است.
عوارض زگیل تناسلی
عوارض مربوط به زگیل تناسلی بسته به نوع ویروس و جنسیت متفاوت است:
عوارض این بیماری برای زنان خطرناک‌تر است در صورت ابتلا به نوع پرخطر این ویروس احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم و تغییرات پیش سرطانی در این ناحیه وجود دارد. بنابراین زنان مبتلا به زگیل باید مرتباً تحت نظر پزشک باشند و در طول دوره مشخصی برای بررسی مخاط دهانه رحم و احتمال ایجاد تغییرات پی سرطانی مورد آزمایش قرار گیرند. غربالگری و بررسی تغییرات پیش سرطانی از طریق آزمایش پاپ اسمیر در زنان انجام میشود.
این ویروس برای مردان نیز بی‌خطر نیست، تحقیقات نشان داده ابتلا به نوع پرخطر ویروس، پاپیلومای انسانی ممکن است، در مردان خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان دهان، گلو، لوزه و مقعد را افزایش دهد.
بنابراین مردان نیز باید برای تعیین نوع ویروس و تغییرات پیش سرطانی تحت نظر پزشک باشند. ممکن است فرد مبتلا به این ویروس تا سال‌ها تغییراتی را مشاهده نکند. این تغییرات به تدریج و در طی سال‌ها اتفاق می‌افتد.
درمان زگیل تناسلی
درمان قطعی ویروس اچ پی وی کشف نشده است. اما روشهای برای کنترل و از بین بردن زائده های زگیل وجود دارد. مهمترین روشهای از بین بردن زگیل تناسلی عبارتند از :
- لیزر درمانی : بهترین راه درمان زگیل های گسترده تر که مجدد عود میکند، لیزر زگیل تناسلی است که به طور کامل زائده های زگیل را از بین می برد. لیزر بدون نیاز به بیهوشی و نیز بدون درد یا خونریزی ضایعات را حذف میکند. لیزر درمانی موجب میشود، جای زگیل نیز روی پوست نماند.
- کرایو : این تکنیک زگیل را با استفاده از نیتروژن مایع منجمد می کند. کرایو ممکن است باعث درد، سوزش و تاول شود.
- الکترودسیکاسیون : در این روش از جریان الکتریکی برای از بین بردن زگیل ها استفاده می شود. این درمان را می توان در مطب پزشک با بی حسی موضعی انجام داد. قابل توجه است که دود حاصل از سوزاندن زگیل ها ممکن است عفونی باشد و باعث ایجاد زگیل در دیگر نواحی شود.
- جراحی : جراحی زگیل را باید در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام دهید. در طی جراحی زگیلها با تیغ جراحی از روی پوست جدا میشوند. خطر عود مجدد در این روش بسیار بیشتر از سایر روشها می باشد.
- داروها : داروهای مختلفی از جمله پودوفیلوکس، پودوفیلین و تری کلرواستیک اسید برای از بین بردن زگیل ها وجود دارد. این دارو ها تنها برای زگیل های کوچک کاربرد دارند، همچنین اثر بخشی با دارو ممکن است هفته ها و ماه ها زمان نیاز داشته باشد.
به یاد داشته باشید، همه این روش ها تنها در کنترل و حذف زگیل ها موثر هستند و هیچ تاثیری در برطرف کردن عفونت اچ پی وی ندارند. بنابراین ممکن است در طی مدتی کوتاه و با ضعف سیستم ایمنی به خصوص در شرایط بارداری، مصرف داروهای خاص و یا بیماریهایی مثل دیابت زگیل ها مجدد عود کنند.
منابع :
زگیل تناسلی چیست – کلینیک نوین