تفاوت شماره شبا و شماره حساب مربوط به ساختار، اجزای تشکیل‌دهنده و کاربرد آنها می‌شود. برای اینکه بهتر بتوانید تفاوت شماره شبا و شماره حساب را درک کنید، باید ابتدا بدانید شماره شبا چیست و چه کاربردهایی دارد. با کارمادیو همراه باشید.
شماره شبا چیست؟
شماره شبا یا همان شناسی بانکی ایرانی، برای هر حسابی به‌صورت منحصربه‌فرد تعریف‌شده است و کاربرد اصلی آن برای انتقال پول بین‌بانکی می‌باشد.
هدف از طراحی و ساخت شماره شبا با استفاده از استاندارد بین‌المللی IBAN، یکپارچه نمودن شماره‌حساب‌های بانکی بود که در گذشته هر یک با توجه به شیوه خاصی شماره گذاری می‌شدند. همین ناهماهنگی برای شماره گذاری حساب‌های بانکی، باعث می‌شد تا هنگام انتقال وجه از یک بانک به بانک دیگر، کاربران دچار مشکلاتی شوند، اما با روی کار آمدن شناسه شبا، این مشکلات برطرف شد.
شناسه شبا دارای ۲۶ کاراکتر است و از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود.
بخش ابتدایی شماره شبا شامل دو حرف انگلیسی یا همان کد کشور است و به ترتیب ارقام دیگری هستند که مربوط به کنترل صحت ساختار شبا، شناسه بانک و شماره حساب بانکی می‌شوند.
شماره حساب چیست؟
در هر یک از بانک‌های ایران که افتتاح حساب نمایید، یک شماره برای شما به‌عنوان مشتری بانک در نظر گرفته می‌شود که به آن شماره حساب می‌گویند. حساب‌های بانکی چند نوع هستند که عبارت‌اند از:
- حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز
به‌حساب‌های پس‌انداز سودی تعلق نمی‌گیرد و از آن برای وام گرفتن استفاده می‌شود.
- حساب قرض‌الحسنه جاری
حساب‌های جاری معمولاً برای دسته‌چک استفاده می‌شوند.
- حساب سپرده کوتاه‌مدت
حساب‌های کوتاه‌مدت که جزو پرطرفدارترین حساب‌های بانکی هستند، برای صدور کارت‌بانکی و اینترنت بانک کاربرد دارند.
- حساب سپرده بلندمدت
حساب‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت نیز برای دریافت سود هستند.
- حساب سپرده طرح دار
با توجه به انواع مختلف حساب بانکی هر یک از آنها کاربردهای گوناگونی دارند. تعداد ارقام شماره حساب در بانک‌های مختلف نیز با یکدیگر متفاوت است. به‌عنوان‌مثال شماره حساب بانک ملت 10 رقمی است اما شماره حساب بانک ملی، 13 رقم است. تعداد ارقام و اجزای تشکیل‌دهنده شماره حساب یکی از دلایلی است که باعث تفاوت شماره شبا و شماره حساب می‌شود.
تفاوت شماره شبا و شماره حساب
تفاوت بین شماره شبا و شماره حساب را می‌توانیم از چند منظر بررسی کنیم.
اجزای تشکیل‌دهنده
اجزای تشکیل‌دهنده شماره شبا شامل بخش‌هایی می‌شوند که هر کدام به یک دلیل خاص در شماره شبا قرارگرفته‌اند.
- کد کشور که شامل دو حرف انگلیسی IR می‌شود در ابتدای شماره شبا قرار دارد و نماد کشور ایران در مجامع بین‌المللی است.
- دو رقم بعدی که مربوط به کنترل صحت ساختار شبا می‌شوند، با استفاده از فرمول‌های خاص ریاضی محاسبه می‌شوند و برای تائید صحت شبا ضروری هستند.
- سه رقم بعدی که در شناسه شبا وجود دارند، مربوط به شناسه بانک می‌شوند که معمولاً با 0 آغاز می‌شوند و در هر بانک متفاوت هستند.
- یک شماره یک‌رقمی هم در شماره شبا وجود دارد که مربوط به کدام نوع حساب می‌شود. این شماره برای حساب‌های قرض‌الحسنه جاری یا پس‌انداز متفاوت است.
- 18 رقم آخر شماره شبا هم همان شماره حساب بانکی است. البته همه شماره‌حساب‌ها به 18 رقمی نمی‌رسند؛ بنابراین برای تکمیل ظرفیت به‌جای اعداد باقیمانده 0 در نظر گرفته می‌شود.
اجزای تشکیل‌دهنده شماره حساب ترتیب خاصی دارند که در هر بانک با توجه به سیستم آن بانک در نظر گرفته می‌شود. بنابراین نمی‌توان گفت که یک ساختار مشخص و استاندارد مانند شبا، برای شماره حساب بانکی وجود دارد.
تعداد ارقام
شماره شبا دارای ۲۴ رقم است که در کنار حروف انگلیسی ابتدایی آن به ۲۶ کاراکتر می‌رسد؛ اما شماره حساب رقم مشخصی ندارد و هر بانک می‌تواند شماره‌حساب‌هایی با رقم‌های گوناگون داشته باشد. به‌عنوان‌مثال شماره حساب بانک شهر ۱۲ رقمی است اما شماره حساب بانک پاسارگاد ۱۵ رقمی است؛ بنابراین قانون خاصی برای تعداد ارقام شماره حساب وجود ندارد.
کاربرد
کاربرد اصلی شماره شبا برای انتقال وجه از یک بانک به بانک دیگر است. سرعت انتقال وجه با شماره شبا بسیار بالا است و مبلغ انتقالی هم نسبت به روش کارت به کارت خیلی بیشتر است. درحالی‌که شماره حساب بانکی برای انتقال پول از حسابی به‌حساب دیگر در همان بانک مورداستفاده قرار می‌گیرد.
چطور شماره شبا را دریافت کنیم؟
دریافت شماره شبا روش‌های گوناگونی دارد. از روش‌های حضوری گرفته که برای انجام آنها باید شخصاً به شعب بانک موردنظر مراجعه کنید یا شماره شبا را از دستگاه‌های عابر بانک بگیرید تا روش‌های غیرحضوری که به‌صورت آنلاین انجام می‌شوند.
در حال حاضر هر بانک از طریق سایت خود به‌صورت اینترنتی، شرایط را فراهم آورده تا مشتریان بتوانند شماره حساب خود را به‌صورت آنلاین به دست بیاورند. در کنار سایت بانک، سایت‌های معتبر دیگری هم هستند که توانسته‌اند با دریافت نماد اعتماد الکترونیکی، اقدام به استخراج شماره شبا از شماره کارت و شماره حساب نمایند. این سایت‌ها معمولاً با دریافت کارمزدی بسیار اندک در مدت‌زمان کوتاه قادر هستند شماره حساب یا شماره کارت‌بانکی را به شماره شبا تبدیل نمایند.
روش‌های دیگری هم هستند که می‌توان از طریق آنها شبا را به دست آورد. البته دریافت شماره شبا از طریق پیامک و تماس با شعب بانک نیز امکان‌پذیر است، اما بهترین روش همان سایت‌های اینترنتی هستند که در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانند شماره شبا را از طریق روش‌های امن و مطمئن برای شما محاسبه کنند.
چگونه شماره حساب را پیدا کنیم؟
برای پیدا کردن شماره حساب بانکی می‌توانید به مدارک خود مراجعه نمایید. چراکه هنگام افتتاح حساب یک دفترچه یا برگه به کاربران داده می‌شود که شماره حساب روی آن درج‌شده است. در بعضی بانک‌ها شماره حساب هم روی کارت‌بانکی نوشته‌شده است. البته اگر به مدارک حساب دسترسی نداشته باشید، می‌توانید به‌صورت حضوری به بانک موردنظر خودتان مراجعه کنید و پس از ارائه کارت شناسایی، شماره حساب بگیرید.
اگر سایر مدارک خود مانند شماره کارت‌بانکی را داشته باشید، به‌راحتی می‌توانید به سایت‌های معتبر اینترنتی مراجعه نموده و به‌صورت آنلاین شماره کارت‌بانکی را به شماره حساب تبدیل نمایید. حتی در این سایت‌ها می‌توانید شماره شبا را هم به شماره حساب تبدیل کنید و به این صورت در کوتاه‌ترین زمان ممکن شماره حساب را پیدا کنید. معمولاً در این سایت‌ها مشتریان بانک‌های مختلف در سایت عضو می‌شوند و از طریق اطلاعاتی مانند شماره شبا و شماره کارت می‌توانند شماره حساب خود یا هر فرد دیگری را به دست بیاورند.
کلام پایانی
هنگام افتتاح حساب در هر بانک مشتریان یک شماره دریافت می‌کنند که شماره حساب بانکی آنها است، اما این شماره حساب خودش دارای یک شناسه منحصربه‌فرد بین‌المللی است که به آن شناسه شبا می‌گویند. یکی از بخش‌های اصلی تشکیل‌دهنده شبا هم همین شماره حساب بانکی است. تفاوت شماره شبا و شماره حساب علاوه بر کاربرد به تعداد ارقام و اجزای تشکیل‌دهنده آنها هم مربوط می‌شود که به‌صورت کامل در این مقاله به آنها اشاره شد.