مسجد سید اصفهان یکی از مساجد تاریخی با تزئینات سنتی مثال زدنی است که در دوران صفویه ساخته شده است. این بنا در سده ۱۳ هجری به دستور محمد شاه قاجار و توسط محمدباقر شفتی در مساحت ۸۰۷۵ متر مربع ساخته شد. این مسجد که بنایی نیمه‌کاره است، دارای چهار در اصلی، دو چهل‌ستون، دو شبستان بزرگ، یک گنبد، سه ایوان و بیش از ۴۵ حجره است، اما مناره ندارد همچنین درون شبستان‌های آن نیز کاشی کاری نشده‌است. در ادامه با کارمادیو همراه باشید تا با این مسجد بیشتر آشنا شوید.
مسجد سید یکی از مساجد وقفی شهر اصفهان محسوب میشود که وقف نامه آن در اداره اوقاف اصفهان نگهداری می شود.
بر اساس وقف نامه ها ، روند وقف مسجد در 11 سال و در 4 مرحله از سال 1262 قمری تا 1271 قمری بوده است.
تاریخچه مسجد سید اصفهان
این مسجد بزرگ و زیبا متعلق به قرن سیزدهم هجری و دوران قاجار است که به دستون حاج سید باقر شفتی یکی از علمای بزرگ امامیه در زمان حکومت محمد شاه قاجار ساخته شده است. داستانی برای منبع تامین مالی این بنا در کتب تاریخی روایت شده است به این شکل که در دوران قطحی بزرگ حاج سید باقر شفتی به یک سگ و توله هایش مرحمت نشان داده و در نتیجه مورد رحمت خدا قرار میگیرد و ایشان با تاجری آشنا می شود که از هندوستان پارچه وارد میکرده، تاجر نذر میکند.
اگر کشتی باری اش به سلامت به ایران برسد، پولی را به سید باقر ببخشد و او را در معامله پارچه های خود شریک کند و به این ترتیب پول هنگفتی در هر بار تجارت پارچه به ایشان می رسید و با همین بودجه توانست مسجدی بزرگ و زیبا در اصفهان بنا کند.
سبک معماری مسجد سید اصفهان
بخش های مختلف مسجد سید با زیبایی و ظرافت خاصی تزئین شده که چشم را خیره می کند. این مسجد 4 در اصلی ، 2 شبستان بزرگ ، 2 گنبد کوچک و بزرگ ، 4 چهل ستونی ، 3 ایوان و 1 گلدسته بزرگ دارد. در این مسجد بیش از 45 حجره و دهلیز ساخته شده که ترکیبی زیبا به مسجد داده است. این بنای تایخی در ضلع جنوبی خیابان سید اصفهان قرار گرفته است.
هنر کاشیکاری مسجد سید اصفهان
هنر کاشیکاری به همراه گره کشی ، خط بنایی و کاشی 7 رنگ استفاده شده در آن ، این بنا را تبدیل به یکی از شاهکارهای هنری قرن سیزدهم هجری کرده است.
سر در شمالی که ورودی اصلی مسجد است ، دری بزرگ و بلند دارد که دو طرف آن سکوهایی با سنگ پارسی ساخته شده اند که با تزئینات و کاشیکاری 7 رنگ ، گل و بته و کتبه هایی با خط ثلث از آیات قرآن تزئین شده است.
سر در جنوبی مسجد هم با کاشی های 7 رنگ ، کتیبه ها و اسپرهای مکتوب یا خط محمد باقر شیرازی ، خوشنویس بزرگ عصر قاجار تزئین شده است.
سر در جنوب شرقی ، زیبایی منحصر به فردی دارد که مانند نگینی از بیرون می درخشد .
به طور کلی تزئینات زیبای سردر های مسجد سید بی مثال و خیره کننده اند که در کمتر جایی میتوانید نمونه های مشابه آن را مشاهده نمایید.
ایوان جنوبی مسجد که جلوی شبستان و زیر گنبد قرار دارد. ایوان های شرقی و غربی آن در جلوی شبستان زمستانی ساخته شده اند. ایان های مسجد سید با هنرهای خاص استادکاران دوران قاجار با ظرافتی مثال زدنی تزئین شده است. در ایوان های مسجد،حجره هایی برای طلاب علوم دینی ساخته شده که جلوه زیبایی به ایوان های مسجد بخشیده است.
مقبره حاج سید باقر شفتی در شمال شرق مسجد قرارگرفته است ، رواق مقابل مقبره تزئیناتی چشم نواز دارد و با کاشیکاری و گچبری تزئین شده است. در قیمت بالای ورودی بقعه تاریخ درگذشت حاج باقر با خط ثلث نوشته شده است.
کاشی کاری ها و گچ بری های ظریف مسجد ، تزئینات گل و بوته اسلیمی ، خطوط ثلث و بنایی ، کاشی های هفت رنگ تزئیناتی هستند که جلوه خاص و زیبایی به فضای مسجد می دهند و این مسجد را تبدیل به یکی از شاهکارهای معماری عصر قاجار کرده است.
کتیبه های مسجد سید اصفهان
کتیبه های مسجد سید یکی از زیباترین هنرهای تزئینی مسجد است که علاوه بر زیبایی به عنوان اسناد تاریخی درباره ساخت زمان بنا و دوره های تاریخی جایگاه ویژه ای بین تاریخ نویسان دارد.
کتیبه های تاریخی این مسجد یکی از ویژگیهای برجسته معماری تاریخی آن محسوب می شوند که بر بالای سردرهای مسجد دیده می شوند.
در بالای سردر شمالی مسجد کتیبه ای با خط ثلث است که آیاتی از قرآن در آن به چشم می خورد. در بالای سردرد جنوب غربی کتیبه های با خط استاد محمد باقر شیرازی نصب شده است که یکی از خوشنویسان معروف دوران قاجار بوده است.
در قسمت شمال شرقی مسجد و بالای ورودی بقیه بانی مسجد تاریخ فوت مرحوم با خط ثلث نوشته شده است.