آشنایی با انواع اتصالات لوله های فلزی و پلاستیکی

در این مقاله از کارمادیو انواع گوناگونی از اتصالات لوله های آب که برای انجام لوله کشی به کار می روند و جنس این اتصالات از آهن، مس، برنج، pvc و … است. عملکرد هر کدام متفاوت بوده و از این اتصالات برای وصل کردن لوله در اندازه های متفاوت یا همسان استفاده می شود را به شما معرفی می کنیم.

انواع اتصالات در سیستم لوله کشی (اتصالات فلزی و پلاستیکی)

در زیر انواع مختلفی از اتصالات لوله کشی و کاربرد هرکدام عنوان شده است.

اتصالات زانو (زانویی)

برای تغییر جهت جریان بین دو لوله از زانو استفاده می شود. زانوها با زاویه های 45 درجه، قائم، 22.5 درجه موجود می باشند. از زانو های معمولی در صورتی استفاده می شود که قطر لوله ها همسان باشد اما اگر قطر لوله ها همسان نباشد از زانو های کاهنده استفاده می کنند.

اتصالات زانویی را معمولا به صورت مادگی می سازند و آنها را با استفاده از جوش حرارتی و یا بات فیوژن به همدیگر متصل می کنند.

اتصالات کاهنده لوله

یکی دیگر از اتصالات لوله کشی کاهنده است. این نوع همانطور که از اسمش پیداست حجم جریان را از لوله ی بزرگ به لوله ی کوچک کاهش می دهد.

کاهنده ها معمولا دو نوع هستند یکی از آنها کاهنده خارج از مرکز است که سطح بالایی آن با لوله های بزرگ و کوچک هم تراز می باشد و سطح پایینی آن را به صورت شیب دار طراحی کرده اند در کاهنده خارج از مرکز احتمال حبس شدن هوا وجود ندارد.

یکی دیگر از این نوع  اتصالات، کاهنده متحدالمرکز می باشد که دارای شکل مخروطی است و در طول آن اندازه لوله کاهش پیدا می کند در کاهنده متحدالمرکز احتمال حبس شدن هوا در قسمت بالایی آن و همچنین احتمال پوسیدگی وجود دارد.

اتصالات سه راه

این نوع اتصالات به حرف T انگلیسی شبیه هستند یک ورودی و دو خروجی دارند لوله خروجی آنها با زاویه 90 درجه به لوله ورودی قرار داده می گیرند.

جنس و اندازه این اتصالات با هم تفاوت دارد در صورتی که سه طرف یک سه راه با همدیگر مساوی باشد به آن سه راه برابر می‌گویند و اگر غیر از این باشد آن را سه راه نابرابر می نامند. کاربرد این اتصالات تجمیع دو جریان ورودی به جریان خروجی می باشد.

اتصالات چهار راه

اتصالات چهار راه که نام دیگر آن ها اتصالات صلیبی است چهار لوله در چهار جهت دارند اگر لازم باشد چهار لوله در چهار جهت بهم وصل شوند از اتصالات چهار راه استفاده می کنند.

اتصالات چهار راه با تغییر دما فشار بیشتری به لوله می آورند چونکه در مرکز یک اتصال چهارتایی قرار دارند. از این نوع اتصالات بیشتر برای خاموش کردن آتش سوزی استفاده می کنند.

کوپلینگ (بوشن)

نوعی دیگر از اتصالات لوله کشی کوپلینگ یا بوشن می باشد که کاربرد آن وصل کردن لوله های با قطر همسان به همدیگر است. برای شکستگی و نشتی لوله ها هم می توانید از کوپلینگ یا بوشن استفاده کنید بوشن ها معمولا دو نوع هستند: بوشن فشاری و بوشن لغزنده. نوع معمولی این نوع اتصالات بوشن های فشاری هستند و در بین دو لوله قرار می گیرند که با داشتن عایق پلاستیکی و واشر از نشتی جلوگيری به عمل می آورند.

بوشن های لغزنده دو لوله دارند که در داخل یکدیگر قرار دارند. همچنین نصب این نوع بوشن ها آسان‌تر است. لوله های آسیب دیده با طول بسیار را می توانید با استفاده از بوشن های لغزنده ترمیم کنید.

مهره و ماسوره

عملکرد مهره و ماسوره مثل بوشن ها است با این تفاوت که بوشن ها را بعد از نصب کردن نمی توان برداشت ولی مهره و ماسوره را هر وقت که خواستید، می توانید باز کنید.

مهره و ماسوره شامل توپیچ، روپیچ و مهره هستند در نتیجه با استفاده از مهره و ماسوره می توانید نر و ماده بودن لوله را هم حفظ کنید.

آداپتور

اگر لوله ای در انتهای خودش پیچ نداشته باشد با استفاده از آداپتور می توانید آن را به لوله ماده یا لوله نر تبدیل کنید. آداپتور ها بیشتر برای لوله های پی وی سی و مسی قابل استفاده می باشند.

آداپتور ماده شامل پیچ ماده و آداپتور نر شامل پیچ نر می باشند فقط یک انتهای آداپتور پیچ دارد و انتهای دیگر آداپتور خام می باشد که می توانید با استفاده از جوش کاری یا لحیم کاری و یا چسب آن را به لوله متصل کنید.

اولت

اولت ها وقتی کاربرد دارند که اندازه اتصالات لوله کشی مناسب نیاز های شما نیستند. به عنوان مثال وقتی ورودی بزرگتر از خروجی است در این زمان می توانید از اولت ها استفاده کنید. اولت ها انواع مختلفی دارند که در زیر به مهم‌ ترین آنها را آورده ایم

• اولت جوشکاری سوکت
• اولت جوشکاری
• اولت جارویی
• اولت جانبی
• اولت زانو
• اولت لبه دار
• اولت پیچ دار

پلاگ یا درپوش

یکی دیگر از تجهیزات لوله کشی درپوش یا پلاک می باشد که کاربرد آن برای بستن لوله در زمان تعمیرات یا بازرسی می باشد. پلاگ ها یا درپوش ها معمولا شامل پیچ نر می باشند.

کپ یا سرپوش

از دیگر تجهیزات لوله کشی کپ یا سرپوش است که همانند درپوش عمل می کند با این تفاوت که به جای پیچ نر، پیچ ماده دارد و بر روی پیچ نر بسته می شود. جنس این سرپوش ها از مواد گوناگونی همچون پلاستیک، مس، لاستیک، فولاد و … است.

شیر آلات در لوله کشی

بخش مهمی از تجهیزات لوله کشی شیر آلات می باشند که کاربرد آن ها تنظیم کردن یا متوقف کردن جریان سیالات در مسیر خودشان است. شیر آلات انواع مختلفی دارند که در زیر به مهم‌ ترین آنها و کاربرد هر کدام  می پردازیم.

• شیر دروازه ای، شیر سماوری و شیر توپی: فقط برای بستن جریان کاربرد دارد.
• شیر یک طرفه: کاربرد شیر یک طرفه جلوگيری از جریان برعکس در لوله می باشد.
• شیر پروانه ای: کاربرد این نوع شیر بستن جریان و هم چنین مهار جریان است.
• شیر دیافراگمی: شیر دیافراگمی عملکردی همانند شیر پروانه ای دارد یعنی برای بستن جریان و مهار جریان کاربرد دارد.
• شیر بشقابی یا کروی: کاربرد شیر بشقابی مهار کردن جریان است.

کلام آخر

در این مقاله از کارمادیو انواع اتصالات در سیستم لوله کشی، آشنایی با اتصالات لوله کشی و کاربرد آنها و همچنین شیرآلات و کاربرد هرکدام پرداختیم.