اختلال دو قطبی یا بایپولار، علائم، علت و روش‌ های درمان

اختلال دوقطبی یا بایپولار (Bipolar) یکی از بیماری‌ های اعصاب و روان است که لازم است افراد مبتلا به آن تحت نظر روانپزشک و روانشناس قرار گیرند تا از عوارض و خطرات آن جلوگیری گردد اما اگر می‌ خواهید به طور کامل با این اختلال روانی، علائم، روش درمان آن و… آشنا شوید این مقاله از کارمادیو را مطالعه نمایید.

اختلال دوقطبی چگونه بیماری است؟

این اختلال روانی یکی  از بیماری‌ های اعصاب و روان می‌ باشد که در آن فرد مبتلا حالات مختلفی از دوره‌ های شیدایی و فرازهای احساسی و دوره‌های افسردگی و نشیب‌ های روانی را تجربه می‌کند و وقتی که شخص دارای این اختلال به علائم افسردگی دچار می‌ شود احساس ناراحتی و ناامیدی کرده به طور کلی علائم افسردگی را نشان می‌ دهد اما هنگامی که به سمت مانیا یا همان شیدایی تغییر خلق می‌ دهد رفتارهای پر انرژی و غیر عادی از خود نشان می‌ دهد. گفتنی است که در گذشته به این بیماری شیدایی – افسردگی گفته می‌ شد.

علائم اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی نیز مانند بسیاری از اختلالات دارای علائم و نشانه‌ های مخصوص به خود است  که در زیر به آنها می‌ پردازیم.

علائم مانیا و هیپومانیا در شخص مبتلا به اختلال شخصیت دو قطبی شامل حداقل سه مورد از موارد زیر است

• به شکل غیر قابل کنترلی شاد و پر انرژی و هیجان زده است
• دچار حالتی با نام یوفوریا می‌ شود که عبارت از اعتماد به نفس بیش از حد و احساس خوب داشتن
• بسیار کم خواب است و احساس نیاز به به خواب نمی‌ کند و به طرز عجیبی پرحرفی می‌کند
• در سر او ایده‌های بسیاری می‌ گذرد و افکار مغشوش و پراکنده دارد.
• در تمرکز کردن مشکل دارد و دچار حواس پرتی است نمی‌ تواند به راحتی تصمیم بگیرد
• تصمیمات پرخطر در حیطه ارتباطات جنسی می‌ گیرد.

علائم افسردگی شدید در یک فرد با اختلال دو قطبی افسردگی دو قطبی

فرد مبتلا به اختلال دو قطبی در دوره افسردگی دارای حداقل ۵ مورد است نشانه‌ های زیر است

• حالت افسرده داشتن که شامل غمگین بودن ناامید بودن احساس پوچی و بغض داشتن است و در کودکان معمولاً به شکل تحریک پذیری و حساس بودن خود را نشان می‌دهد.
• عدم تمایل نسبت به همه یا اکثر فعالیت‌ها و نداشتن اشتیاق برای کاهش وزن و یا افزایش وزن
• بی‌خوابی یا خوابیدن بیش از حد بی‌قراری یا آهستگی در انجام کارها
• نداشتن انرژی و خستگی برای انجام فعالیت‌های روزمره و معمولی
• احساس عذاب وجدان و بی‌ارزش بودن
• کارت توانایی تفکر و اختلال در تصمیم گیری
• داشتن افکار خودکشی و یا اقدام به خودکشی.

علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان

شناخت علائم دو قطبی در نوجوانان کودکان کار نسبتا سختی است زیرا تشخیص این مسئله که آیا حالت آنها به دلیل د پستی‌ها و بلندی‌ها در زندگی معمول آنهاست و یا نتیجه ترومایی است که به آن وارد شده است دشوار می باشد.

حال می‌ توان یکی از علائم اصلی اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان را تغییر حالت‌ های روانی( مود سوینگ) نسبت به همسن و سالان آنها در نظر گرفت و به طور کلی تشخیص این اختلال در کودکان و نوجوانان نسبت به بزرگسالان کار سخت‌ تری است.

علت ایجاد اختلال دو قطبی یا بایپولار

علت اصلی ایجاد اختلال دو قطبی ناشناخته است ولی فاکتورهای بسیاری در ایجاد آن که در زیر معرفی می‌ کنیم دخیل هستند

تفاوت‌های بیولوژیکی

کسانی که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند در ساختار مغز آنها نسبت به افراد عادی تفاوت‌ هایی دیده می‌ شود اما علت تفاوت در مغز آنها ناشناخته است.

وراثت

مطالعات نشان می‌ دهد احتمال ابتلا به اختلال دو قطبی در کسانی که بستگان درجه یک آنها یعنی پدر مادر خواهر و برادر به این اختلال مبتلا هستند به مراتب بیشتر از افراد عادی می‌ باشد.

عوامل خطر ابتلا به این اختلال دو قطبی (عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی )

عواملی مانند داشتن بستگان درجه یک با اختلال دو قطبی تجربه، شرایط پر استرس برای مدت نسبتاً طولانی مانند از دست دادن عزیزان یا آسیب‌های دیگر در زندگی،سوء مصرف مواد مخدر و الکل خطر ابتلا به اختلال دو قطبی و تشدید آن را بیشتر می‌ کند

تشخیص اختلال دوقطبی

برای تشخیص اختلال دو قطبی نوع یک، فرد دارای حداقل یک دوره یا بیشتر مانیا یا ترکیب مانیا و افسردگی می‌ باشد و ممکن است شامل افسردگی ماژور هم باشد ولی جهت تشخیص اختلال دو قطبی نوع ۲ شخص باید یک دوره یا بیش از یک دوره افسردگی شدید و حداقل یک دوره نیمه شیدایی را باید تجربه کند. نکته‌ای که حائز اهمیت است اینکه  که وقتی می‌ گوییم بیمار اپیزود شیدایی یا مانیا را تجربه کرده که: علائمی که در بالا ذکر کردیم یک هفته یا بیشتر ادامه داشته است و او را نیازمند بستری شدن در بیمارستان کرده باشد به علاوه حالات ذکر شده باید در روزهایی که در حال بررسی مشکلات او هستیم نیز داشته باشد و  دوره‌ای را افسردگی شدید می‌ نامیم که علائم ذکر شده حداقل به مدت دو هفته در بیمار به صورت پایدار باقی مانده باشد.

تست اختلال دو قطبی

برخی از افراد برای تشخیص اختلال دو قطبی از تست‌ های آنلاین و کتبی و حضوری استفاده می‌ کنند و بهترین این تست‌ ها همان تست یا پرسشنامه شخصیتی ام ام پی آی (مینه سوتا) است اما نمی‌ توان به طور کامل به این تست‌ ها اعتماد کرد بلکه لازم است که یک دکتر روانشناس و یا روانپزشک بررسی‌ های لازم را جهت تایید این اختلال انجام دهند.

برخی از روش های درمانی برای اختلال دو قطبی

هرچند اختلال دو قطبی به طور قطع قابل درمان نیست اما روش‌ هایی برای جلوگیری از تشدید و کاهش علائم و عوارض آن وجود دارد که در زیر به آنها می‌پردازیم

دارودرمانی

برای کنترل دوره‌های شیدایی یا هیپومانیا اختلال دو قطبی از داروهای تثبیت کننده خلق و خو مانند قرص ترانکوپین، والپروئیک اسید (Depakine)، قرص الانزاپین، دی والپروئکس سدیم (Depakote)، کاربامازپین (Tegretol، Equetro)، داروی دپاکین، قرص ترانکوپین، قرص لیتیوم استفاده می‌شود.

درمان به روش‌های طب سنتی

از نظر طب سنتی می‌ توان جهت کاهش علائم اختلال دو قطبی از تکنیک‌های آرامبخش مانند یوگا و مراقبه و نیز ماساژ درمانی بهره‌مند شد. انجام ورزش و خواب کافی نیز از دیگر مواردی هستند که از نگاه طب سنتی برای کاهش علائم اختلال دو قطبی و تشدید آن مناسب هستند.

انجام هیپنوتیزم

روش درمانی هیپنوتیزم باعث کاهش اضطراب و استرس و غم می‌ شود بنابراین یکی از روش‌ های بسیار مناسب برای کاهش علائم منفی افراد مبتلا به اختلال دو قطبی است و به خصوص علائم افسردگی مربوط به این اختلال را کاهش می دهد.

جمع بندی

در این مقاله ابتدا در ارتباط با اختلال دو قطبی توضیحات لازم داده شد سپس علائم این بیماری و بعد روش‌ های تشخیص، علائم و علل آن را ذکر کردیم و در پایان نیز  چند روش  درمانی برای آن بیان کردیم حال می توانید برای به مقاله (اسکیزوفرنی چیست؟ / همه آنچه باید درباره شیزوفرنی بدانید!) مراجعه کرده و در ارتباط با این بیماری اطلاعات لازم را دریافت کنید.