دیابت نوعی بیماری زمینه ای است که علائم دیابت در مردان و زنان به این صورت می باشد که بدن نمی تواند گلوکز را ذخیره و یا از آن استفاده کند در نتیجه گلوکز در خون جمع میشود و موجب بالا رفتن قند خون می شود که به مرور زمان فرد را ناتوان می کند و روی کیفیت زندگی او تاثیر می گذارد.
اگر شما هم به دیابت مبتلا هستید در این مقاله از کارمادیو همراه ما باشید تا در مورد علائم دیابت در مردان و علائم دیابت در زنان، پیشگیری و روش های کنترل و پیشگیری دیابت به طور کامل با شما صحبت کنیم.
تعریف دیابت
دیابت Diabetes mellitus نوعی بیماری متابولیکی و یکی از شایع‌ترین بیماری های مربوط به غدد می باشد که در آن سطح قند خون بالا می رود که به دنبال آن نقص در عملکرد و ترشح هورمون انسولین ایجاد می شود. انسولین یک نوع هورمون است که از غدد پانکراس که در زیر و پشت معده است ترشح می شود. کار پانکراس یا لوزالمعده، انسولین را به جریان خون منتقل می کند.
انسولین آزاد شده در خون، قند یا گلوکز را وارد سلول های بدن می کند. گلوکز یا همان قند خون انرژی یا سوخت مورد نیاز اندام ها و بافت ها را برای عملکرد مناسب سلول های بدن فراهم می کند.
در افراد دیابتی غده پانکراس انسولین تولید نمی کند و یا اگر هم تولید کند مقدار آن خیلی کم است و یا اینکه غده پانکراس انسولین ترشح می کند اما سلول های بدن نمی توانند به آن پاسخ دهند و آنگونه که باید نمی توانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر گلوکز یا قند نتواند وارد سلول های بدن شود در جریان خون می ماند و سطح گلوکز خون را افزایش می دهد. در نتیجه دیابت زمانی رخ می دهد که گلوکز نتواند به سلول های بدن وارد شود و در جریان خون می ماند و در نتیجه موجب افزایش سطح قند خون می شود.
مهم ترین علائم دیابت
مهم ترین علائم دیابت که در این بخش به آن خواهیم پرداخت عبارتند از:
- تشنگی
- گرسنگی
- خستگی زیاد
- تکرر ادرار
علائم دیابت نوع یک و نوع دو
از مهمترین علائم دیابت نوع یک و نوع دو می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تاری دید
- خستگی
- مشکلات پوستی
- گرسنگی شدید
- افزایش اشتها
- تشنگی بیش از حد
- کاهش وزن ناخواسته
- تکرر ادرار و گاهی بی اختیاری ادراری
- عفونت های مکرر بدون دلیل
- گزگز شدن دستها یا پاها
علائم دیابت در زنان
بسیاری از علائم دیابت نوع یک و نوع دو در زنان و مردان مشترک است ولی علائمی هم وجود دارند که فقط مختص زنان هستند این علائم به شرح زیر هستند.
- عفونت های قارچی واژینال
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- عفونت های مجاری ادراری
- اختلالات جنسی
علائم دیابت در مردان
خیلی از علائم دیابت در مردان و زنان مشترک است اما بعضی علائم به علت تفاوت در آناتومی آنها در یک جنس دبده می شود. علائم دیابت در مردان عبارتند از:
- اختلال نعوظ
- تکرر ادرار
- انزال پس گرد
- خشکی دهان
- مثانه بیش فعال یا پرکار
- ناتوانی در کنترل ادرار
علائم دیابت بارداری
بیشتر زنان باردار که به دیابت مبتلا هستند هیچ علائمی ندارند و پزشکان این مشکل را با انجام آزمایشی طی هفته های 24 تا 28 بارداری بررسی می کنند. در موارد بسیار نادری زن باردار مبتلا به دیابت تکرر ادرار یا تشنگی را تجربه می کند.
با دیدن کدام علائم باید به پزشک مراجعه کنید؟
قند خون تمام اندام های حیاتی بدن شما مثل اعصاب، کلیه، چشم، قلب و عروق خونی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. در صورتی که هر کدام از علائم زیر را احساس کردید به دکتر داخلی یا غدد مراجعه نمایید تا دکتر با گرفتن شرح حال بیمار و بررسی آزمایش های گوناگون، این بیماری را در شما بررسی کند.
- بی حس شدن پاها
- تشنگی زیاد و ادرار بیش از حد
- احساس فشار در چشم و تاری دید
- احساس گیجی، لرزش و سردرگمی
- زخمی که بهبود نمی یابد یا دیر بهبود می یابد.
- تورم مچ پا، دست ها و صورت
- درد بازو، فک و قفسه سینه
چه افرادی در معرض خطر دیابت هستند؟
برخی عوامل موجب خطر ابتلا به دیابت می شوند. افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع یک قرار دارند عبارتند از:
- افرادی که پدر، مادر، برادر و خواهر آنها به دیابت مبتلا است.
- کودکان و نوجوانان و کسانی که حامل ژن های مرتبط با بیماری دیابت هستند.
افراد زیر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار دارند.
- افراد کم تحرک
- افراد چاق
- افراد بالای 45 سال سن
- افراد مبتلا به پیش دیابت
- زنانی که در بارداری های قبلی به دیابت مبتلا شده اند.
- افرادی که چربی خون یا فشار خون بالا دارند.
- افرادی که یکی از والدین، برادر یا خواهر آنها به دیابت مبتلا است.
افراد زیر در معرض ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند.
- زنان چاق
- زنانی که بالای 25 سال سن دارند.
- زنانی که در بارداری یا بارداری های قبلی به دیابت مبتلا بوده اند.
- زنانی که سابقه خانوادگی مبتلا به دیابت نوع دو را دارند.
- زنانی که نوزاد با وزن بیش از 4 کیلوگرم به دنیا آورده اند.
- زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند.
عوارض دیابت
قند خون بالا به بافت های سراسر بدن و اندام ها آسیب وارد می کند. مهم ترین عوارض دیابت به شرح زير هستند.
- افسردگی
- زوال عقل
- مشکلات کلیوی
- مشکلات بینایی
- آسیب دیدگی اعصاب
- از دست دادن شنوایی
- ایجاد زخم ها و عفونت هایی که بهبود نمی یابند.
- بیماری های پوستی مثل عفونت های قارچی و باکتریایی
عوارض دیابت بارداری
دیابت بارداری کنترل نشده منجر به مشکلاتی می شود که هم جنین و هم مادر را تحت تاثیر خود قرار می دهد. عوارضی که می توانند بر روی جنین تاثیر بگذارند شامل موارد زیر هستند.
- مرده زایی
- یرقان و زردی
- افت قند خون
- تولد نوزاد نارس
- تولد نوزاد با وزن بیش از حد طبیعی
- افزایش خطر مبتلا شدن به دیابت نوع دو در مراحل بعدی
انواع دیابت
انواع گوناگون این بیماری ممکن است اتفاق بیفتد و کنترل و درمان آن به نوع بیماری بستگی دارد. دیابت مزمن شامل نوع یک و نوع دو است. شرایط بالقوه برگشت پذیر قند خون شامل مرحله پیش دیابت است. یعنی وقتی که سطح قند خون فرد از حد طبیعی بالاتر است اما به حدی بالا نیست که آن را به عنوان دیابت محسوب کنیم.
دیابت بارداری نوع دیگری از دیابت است که در دوران حاملگی رخ می‌دهد. ولی امکان دارد پس از تولد نوزاد از بین برود. علت انواع دیابت متفاوت است و شرایط خاصی باعث ایجاد این بیماری می شود. در ادامه علت ایجاد هر کدام را توضیح می دهیم.
سه نوع اصلی دیابت وجود دارد که احتمال دارد افراد به آنها مبتلا شوند. این سه نوع اصلی عبارتند از:
- دیابت نوع یک
- دیابت نوع دو
- دیابت بارداری
دیابت نوع یک
دیابت نوع یک ممکن است در هر سنی رخ دهد. ولی بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود. بدن شخصی که به دیابت نوع یک مبتلا است انسولین بسیار کمی تولید می کند. ابن بیماران به تزریق روزانه انسولین برای کنترل سطح قند خون نیاز دارند.
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو بیشتر در بین بزرگسالان شایع است. تقریبا نود درصد کل موارد دیابت به دیابت نوع دو مربوط است. در دیابت نوع دو بدن شخص به اندازه کافی انسولین تولید می کند ولی نمیتواند از این انسولین به خوبی استفاده کند. اولین روش درمانی دیابت نوع دو تغییر دادن سبک زندگی است. باید رژیم غذایی سالمی داشته باشید و فعالیت بدنی را در برنامه خود جای دهید.
دیابت بارداری
دیابت بارداری به علت افزایش قند خون در دوران بارداری بوجود می آید و پس از تولد نوزاد از بین می رود. ولی برای جنین و مادر هم عوارض هایی به همراه دارد. برای کنترل، تشخيص و درمان باید به دکتر غدد یا پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید چرا که احتمال دارد در آینده مادر یا کودک به دیابت نوع دو مبتلا شوند.
درمان دیابت
درمان دیابت به نوع آن، وضعیت سلامت شما و سطح قند خون شما بستگی دارد. ولی بیشتر شامل موارد زیر است.
1- تغذیه سالم
بخش اصلی مدیریت دیابت تغذیه سالم است. سطح قند خون شما با مصرف مواد غذایی کاهش یا افزایش می یابد. برای اینکه از افزایش وزن خود جلوگیری کنید و قند خون خودتان را ثابت نگه دارید غذاهای سالم مانند پروتئین بدون چربی مثل ماهی و مرغ و از چربی های سالم مثل آجیل و روغن زیتون، میوه جات و سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید.
2- فعالیت بدنی
فعالیت بدنی در کنترل کردن دیابت نقش اساسی دارد. فعالیت بدنی حساسیت سلول ها نسبت به هورمون انسولین را بهبود می بخشد و وزن شما را کنترل می کند همچنین از عوارض دیابت جلوگیری می کند و موجب بهبود خلق و خو می شود.
3- پایش روزانه قند خون
تست قند خون به صورت منظم با کمک دستگاه تست قند خون برای افرادی که به دیابت و پیش دیابت مبتلا هستند ضروری است. با انجام این کار متوجه می شوید که چه عواملی موجب افزایش سطح قند خون شما می شود و آیا درمانی که در پیش گرفته اید برای بیماری تان تاثیر دارد یا خیر.
4- داروهای خوراکی
ممکن است پزشک داروهای خوراکی یا حتی تزریقی تجویز کند. بعضی از داروهای دیابت غده پانکراس را برای ترشح و تولید انسولین بیشتر تحریک می کنند. داروهای دیگری تولید و انتشار قند خون را از کبد مهار می کنند. متفورمین یکی از داروهای تجویزی برای دیابت نوع دو است که موجب کاهش قند خون، کاهش وزن و عملکرد موثر انسولین می شود.
5- انسولین
کسانی که به دیابت نوع یک مبتلا هستند برای ادامه زندگی به انسولین نیاز دارند. بعضی از زنان مبتلا به دیابت بارداری و همچنین برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو به درمان انسولین نیاز دارند.
انسولین را نمی توانید به صورت خوراکی مصرف کنید به دليل اينکه آنزیم های معده شما با عملکرد انسولین تداخل پیدا می کنند. انسولین را معمولا با استفاده از سرنگ و سوزن و یا یک قلم انسولین تزریق می کنند.
6- دمنوش های گیاهی برای درمان دیابت
در اینجا 4 مورد از بهترین چای ها و دمنوش ها را برای درمان دیابت به شما معرفی می کنیم.
- چای سبز
- چای سیاه
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش بابونه
سخن آخر
دیابت نوع یک معمولا از عواملی بوجود می آید که از کنترل شما خارج هستند ولی با کاهش وزن، فعالیت بدنی و انتخاب غذاهای سالم می توانید از دیابت نوع دو پیشگیری به عمل آورید.
ولی پیشنهاد ما به شما این است که با مطالعه این مقاله از کارمادیو اگر علائم دیابت را در خود میبینید بهتر با پزشک در مورد این بیماری مشورت کنید و آزمایش خون بدهید چرا که این بیماری هرچه سریعتر تشخیص داده شود می توانید زندگی سالم تر و طولانی تری داشته باشید.
در صورت ابتلا به این بیماری سبک زندگی خود را تغییر دهید و به صورت منظم قند خونتان را چک کنید و از داروهای تجویزی براساس دستور پزشک استفاده کنید.
حال می توانید مقاله زیر با عنوان علائم کم خونی در بانوان و معرفی انواع کم خونی را در سایت ما و ده ها مقاله دیگر در این بخش در مورد سلامتی مطالعه کنید تا بتوانید زندگی سالم تری داشته باشید.