تکنسین مکانیک فردی است که مسئولیت طراحی، ساخت، تعمیرات و نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات مکانیکی را در کنار مهندس مکانیک برعهده دارد. اگر علاقمند به کارهای فنی هستید و از تجزیه و تحلیل و کار با سخت‌افزارها لذت می‌برید، کار به عنوان تکنسین فنی می‌تواند گزینه شغلی خوبی برای شما باشد. در این مقاله به معرفی بیشتر این شغل، شرح وظایف تکنسین مکانیک، مهارت‌های مورد نیاز و میزان درآمد تکنسین مکانیک می‌پردازیم.
معرفی شغل تکنسین مکانیک
تکنسین مکانیک یک شخص حرفه‌ای است که به مهندسان مکانیک در طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات مکانیکی کمک می‌کند. تکنسین‌های مکانیک باید دارای دانش و مهارت‌های کاربردی در زمینه‌های مختلفی از تکنولوژی‌های مکانیکی مثل آسانسور، خودرو، هواپیما و غیره باشند.
برای شروع کار به عنوان یک تکنسین مکانیک، شما باید در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کرده و یا یک دوره آموزش فنی و حرفه‌ای را به پایان برسانید. همچنین شما باید با اصول فیزیک، ریاضیات، هیدرولیک، الکترونیک و کامپیوتر آشنا باشید. بسته به حوزه فعالیت، شما ممکن است نیاز به گواهینامه‌ها و مجوزهای خاص نیز داشته باشید.
برخی از تخصص‌های رایج تکنسین‌های مکانیک عبارتند از:
- تعمیر و نگهداری خودرو
- تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی
- تعمیر و نگهداری تجهیزات آزمایشگاه
- تعمیر و نگهداری توربین‌های بادی
- تعمیر و نگهداری هواپیما
برای مشاهده جدیدترین فرصت‌های استخدام تکنسین مکانیک، تکنسین برق و تکنسین تاسیسات در پتروشیمی، شرکت هواپیمایی و سایر مراکز و سازمان‌ها اینجا کلیک کنید.
شغل تکنسین مکانیک دارای نقاط قوت و چالش‌های مختلفی است. برخی از نقاط قوت این شغل عبارتند از:
- امکان کار در صنایع مختلف و گسترده
- امکان پیشرفت حرفه‌ای و افزایش درآمد با کسب تجربه و تخصص
- امکان کار تیمی و همکاری با مهندسان و سایر تکنسین‌ها
- امکان استفاده از دانش و مهارت‌های کاربردی در حل مسائل عملی
برخی از چالش‌های این شغل نیز عبارتند از:
- روبرو شدن با خطرات و شرایط کاری نامناسب
- نیاز به داشتن تجهیزات و ابزارهای مناسب و به‌روز
- نیاز مداوم به دنبال کردن تغییرات تکنولوژی و فناوری‌های جدید
شرایط احراز و مهارت‌های لازم برای تکنسین مکانیک
برای تبدیل شدن به یک تکنسین مکانیک، شما باید دارای شرایط احراز و مهارت‌های لازم باشید. این شرایط و مهارت‌ها ممکن است بسته به نوع صنعت، حوزه فعالیت و سطح تخصص متفاوت باشند. اما به طور کلی، می‌توان گفت که یک تکنسین مکانیک باید شرایط زیر را داشته باشد:
- داشتن مدرک معتبر دوره آموزشی تکنسین مکانیک
- آشنایی با اصول فیزیک، ریاضیات، هیدرولیک، الکترونیک و کامپیوتر
- تسلط به استفاده از نرم‌افزارهای طراحی به کمک کامپیوتر (CAD)
- توانایی نصب، تست، رفع ایراد، تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات مکانیکی
- داشتن گواهینامه‌ها و مجوزهای لازم برای انجام کار
- داشتن مهارت‌های ارتباطی، کار تیمی، حل مسئله، خلاقیت و چابکی
انواع حوزه‌های فعالیت و تخصص‌های تکنسین مکانیک
تکنسین‌های مکانیک می‌توانند در انواع مختلفی از صنایع و حوزه‌ها کار کنند. برخی از این حوزه‌ها عبارتند از:
- خودروسازی: تکنسین‌های مکانیک خودرو به طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری قطعات و سیستم‌های مکانیکی خودروها مانند موتور، گیربکس، ترمز، فرمان و… می‌پردازند.
- پزشکی: تکنسین‌های مکانیک در این حوزه به طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی مانند دستگاه تصویربرداری MRI، دستگاه تنفس مصنوعی و… می‌پردازند.
- آزمایشگاه: تکنسین‌های مکانیک فعال در آزمایشگاه‌ها مسئولیت های طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری تجهیزات و ابزارهای آزمایشگاهی مانند دستگاه آزمون کشش، دستگاه سختی سنج، دستگاه تست خوردگی و… را برعهده دارند.
- توربین بادی: تکنسین‌های سرویس توربین بادی به نصب، تعمیر و نگهداری قطعات و سامانه‌های مربوط به توربین‌های بادی که برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌شوند، می‌پردازند.
- هوافضا: تکنسین‌های مکانیک در این حوزه به طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری قطعات و سامانه‌های مربوط به هواپیما، فضاپیما، ماهواره و… می‌پردازند.
شرح وظایف و مسئولیت‌های تکنسین مکانیک
همانطور که گفته شد، یک تکنسین مکانیک فردی است که به مهندسان مکانیک در طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات مکانیکی کمک می‌کند. وظایف اصلی و فرعی یک تکنسین مکانیک ممکن است بسته به حوزه فعالیت متفاوت باشد. اما به طور کلی، می‌توان گفت که وظایف اصلی یک تکنسین شامل موارد زیر می‌شود:
- نصب و انجام تست‌های تشخیصی بر روی سامانه‌های مکانیکی
- بررسی، عیب‌یابی و رفع ایرادات و خرابی‌ها
- اجرای برنامه‌های تعمیر و نگهداری
- تنظیم و تعمیر سیستم‌های کنترل مکانیکی
- بهینه‌سازی عملکرد تجهیزات مکانیک
- مستندسازی فرآیندهای انجام شده
- آموزش به کاربران برای استفاده از تجهیزات مطابق با استانداردهای ایمنی
میزان درآمد یک تکنسین مکانیک در ایران و سایر کشورها
میزان درآمد یک تکنسین مکانیک در ایران و سایر کشورها به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:
- تجربه و مهارت: سابقه کار و مهارت‌های فنی تکنسین مکانیک بر میزان حقوق و درآمد او تاثیرگذار است. تکنسین‌هایی که تجربه طولانی در زمینه مکانیک دارند و تعمیر و نگهداری تجهیزات پیشرفته را به خوبی انجام می‌دهند، درآمد بالاتری خواهند داشت.
- محل کار و صنعت: درآمد تکنسین مکانیک به محل کار و صنعتی که در آن فعالیت می‌کند نیز وابسته است. در برخی مناطق یا صنایع، تکنسین‌های مکانیک درآمد بالاتری دارند.
- سطح تحصیلات: سطح تحصیلات تکنسین مکانیک از دیگر عواملی است که می‌تواند بر درآمد او تاثیرگذار باشد. تکنسین‌هایی که دارای مدارک تحصیلی بالاتر مانند ارشد یا دکترا هستند، درآمد بالاتری خواهند داشت.
- تخصص: تکنسین‌هایی که تخصص خاصی دارند، ممکن است به دلیل کمبود تخصص در صنعت، درآمد بیشتری داشته باشند.
- نوع استخدام: نوع همکاری نیز می‌تواند در میزان درآمد تکنسین مکانیک تاثیر داشته باشد. تکنسین مکانیک می‌تواند به صورت تمام وقت در یک سازمان یا کارخانه مشغول به کار شود یا به صورت پیمانی و برای پروژه‌های خاص تحت نظارت سرپرست واحد مکانیک کار کند.
- اقتصاد منطقه: وضعیت اقتصادی منطقه و کشور همچنین می‌تواند بر درآمد تکنسین مکانیک اثرگذار باشد. در مناطقی با اقتصاد پویا و صنعتی، درآمد تکنسین‌ها معمولاً بیشتر است.
- تقاضا و عرضه بازار: تقاضا و عرضه بازار نیز می‌تواند به طور مستقیم بر درآمد تکنسین مکانیک تاثیرگذار باشد. اگر تقاضای بالایی برای استخدام تکنسین‌های مکانیک وجود داشته باشند و تعداد نیروهای متخصص در این زمینه کم باشد، درآمد این دسته از متخصصان بالاتر خواهد بود. به همین دلیل، مهاجرت به کشورهایی که تقاضای بالایی برای استخدام تکنسین‌های مکانیک دارند، یکی از راه‌های کسب درآمد بیشتر برای این دسته از متخصصین است.
به طور متوسط، یک تکنسین فنی و مکانیک در ایران در حدود 7 تا 22 میلیون تومان در ماه درآمد دارد. لازم به ذکر است درآمد هر متخصص بسته به عوامل اشاره شده می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد.
در کشورهای توسعه یافته نیز متوسط حقوق و درآمد تکنسین‌های مکانیک به شرح زیر است:
- انگلستان: 31 هزار یورو در سال
- آمریکا: 50 هزار دلار در سال
- آلمان: 62 هزار یورو در سال
- کانادا: 65 هزار دلار در سال
- استرالیا: 81 هزار دلار در سال
جمع‌بندی
در این مقاله به شرح وظایف تکنسین مکانیک، شرایط احراز و مهارت‌های لازم و میزان درآمد این متخصصان پرداختیم. تکنسین مکانیک یکی از تخصص‌های پردرآمد و پرتقاضا به شمار می‌آید که در صنایع و حوزه‌های مختلفی کاربرد دارد. همانطور که گفته شد، میزان درآمد تکنسین‌های مکانیک به عوامل مختلفی از جمله میزان سابقه کار، تخصص، محل کار و صنعت، سطح تحصیلات، نوع همکاری و میزان عرضه و تقاضای بازار کار بستگی دارد. تکنسین‌های مکانیک می‌توانند با کسب تجربه، ارتقای مهارت‌های خود و کار در بازارهای پرتقاضا، میزان درآمد خود را افزایش دهند.