فوبیا ممکن است برای بسیاری از افراد پیش بیاید در واقع به نوعی ترس بیش از حد و غیر معقول که باعث حملات عصبی در افراد می شود و موجب بروز مشکلاتی برای شخص می گردد فوبیا می گویند.
ما در این مقاله از کارمادیو قصد داریم تا اطلاعاتی را در مورد این اختلال و علل به وجود آمدن آن، انواع فوبیا، علائم و نشانه های فوبیا، تشخيص فوبیا، پیشگیری از فوبیا و درمان فوبیا را به شما عزیزان ارائه دهیم پس در ادامه این مقاله ما را همراهی کنید.
منظور از فوبیا یا هراس زدگی چیست؟
فوبیا یک نوع اختلال اضطرابی است که موجب می شود. شخص ترس بسیار شدید و غیرمعقول نسبت به موجودات زنده، اشیا و مکانی یا قرار گرفتن در بعضی موقعیت ها داشته باشد.
علل به وجود آمدن فوبیا
عوامل محیطی و ژنتیک نقش به سزایی در به وجود آمدن فوبیا دارند. کودکانی که اشخاص نزدیک آن ها دچار اختلالات اضطرابی هستند بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به فوبیا قرار دارند.
علائم فوبیا
شایع ترین علامت فوبیا حملات پانیک است، ویژگی های حملات پانیک به شرح زیر است.
- تنگی نفس و خشک شدن دهان
- و حالت تهوع و درد معده
- بالا رفتن فشار خون
- ضربان قلب بالا و تپش قلب
- احساس درد یا گرفتگی در قفسه سینه و ریه ها
انواع فوبیا
فوبیا در انواع مختلف زیر شناخته می شود.
-
فوبیا خاص
فوبیای خاص یا فوبیای ساده که معمولا در دوران کودکی ایجاد می شود به فرض مثال اگر کودکی در تاریکی گیر بیفتیم، احتمال دارد در بزرگسالی دچار ترس از تاریکی شويم.
بعضی از انواع شایع ترین فوبیا خاص شامل موارد زیر است.
-
ترس از پرواز
با وجود اخبار و رسانه ها در خصوص بلایای هوایی و سقوط هواپیما ها، قابل درک کردن می باشد که بسیاری از اشخاص ترس از سقوط هواپیما و ترس از پرواز را تجربه می کنند. در برخی افراد حتی تصور این که پای خود را داخل کابین هواپیما بگذارند هم اضطراب آور است، برای تسلط به این نوع ترس هم تکنیک هایی برای تسلط به اعصاب وجود دارد.
-
ترس از حشرات (آنتوموفوبیا)؛ فوبیای عنکبوت و سوسک
حشرات ریز هستند، مار ها می خزند و غالبا نیش می زنند. بنابراین این مسئله قابل درک است که چرا بسیاری از مردم از سوسک و عنکبوت می ترسند.
رو به رو شدن با عنکبوت و حشرات موجب بروز علائم جسمی و روانی ترس مثل احساس دلهره و بالا رفتن ضربان قلب می شود.
-
ترس از ارتفاع (آکروفوبیا)
بسیاری از افراد از ارتفاع به شدت می ترسند، برای این افراد حتی تصور اینکه در ارتفاع قرار دارند هم باعث اضطراب می شود. در بعضی افراد قرار گرفتن در ارتفاع و رفتن بر روی نردبان می تواند باعث شود فرد هراس و اضطراب بسیار زیادی را متحمل شود.
-
ترس از فضاهای محصور و بسته (کلاستروفوبیا)؛ ترس از آسانسور
افراد مبتلا به این نوع از فوبیا می ترسند در محیطی بسته گرفتار شوند و راه فراری برای آن ها وجود نداشته باشد مثل ترس از آسانسور، هواپیما و… باعث اضطراب فرد مبتلا به کلاستروفوبیا می شود.
-
ترس از مارها (افییدوفوببا)
در این نوع از فوبیا افراد حتی با دیدن عکس و یا تصور مار در ذهن خود به استرس و اضطراب دچار می شوند. احتمال دارد از موقعیتی که برایشان ترس آور است فرار کنند و علائم و نشانه های فیزیکی مثل شوکه شدن، تپش قلب، تعریق و لرزش بدن در آن ها بروز پیدا کند.
-
ترس از سگ (سینو فوبیا)
این نوع ترس در بین کودکان رایج تر است. شخص مبتلا ترس بیش از حد، افراطی و مدام از سگ دارد به گونه ای که حتی تصور دیدن سگ های غیر واقعی هم باعث ترس شدید و واکنش می شود.
-
آگورافوبیا
به معنای ترس از مکان ها و موقعیت هایی است که شخص تصور میکند امکان ندارد از آن ها فرار کند و کسانی که دچار آگورافوبیا هستند از قرار گرفتن در محیطی که جمعیت زیاد در آن جاست و نیز در گیر افتادن بیرون از منزل می ترسند. بسیاری از این افراد نگران این مسئله هستند که اگر دچار حمله پانیک شوند و یا به یک بیماری جسمی دچار شوند امکان کمک گرفتن از شخص دیگری برای آن ها مقدور نیست.
-
فوبیای اجتماعی
فوبیای اجتماعی که نام دیگر آن اختلال اضطراب اجتماعی است در آن شخص نگرانی شدید از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی دارد به گونه ای که باعث گوشه گیر شدن فرد می شود.
به طور مثال فوبیای اجتماعی می تواند به قدری شدید باشد که فرد از کمترین برخورد های اجتماعی مانند نوبت گرفتن دکتر به صورت تلفنی یا سفارش مواد غذایی خودداری کند.
تشخیص فوبیا
اگر شما به یک پزشک متخصص روانشناسی یا فوق تخصص روانپزشکی مراجعه کنید، حتما در مورد علائم فعلی شما و هم چنین سابقه خانوادگیتان سوال می پرسد، به خصوص در این مورد که آیا همه خانواده شما فوبیا داشته اند یا خیر. امکان دارد شما هر تجربه یا ترومایی را که باعث ایجاد فوبیا شده است.
به عنوان مثال حمله یک مار که باعث ایجاد ترس از مار شده را به پزشک خود گزارش دهید. بهتر است برای پزشک توضیح دهید که چگونه برای دوری از موقعیت های ترسناک چه کاری انجام می دهید و فوبیا چطور روی زندگی روزمره شما از جمله ارتباط شغلی و شخصی تاثیر می گذارد.
پیشگیری از فوبیا
هیچ راهی برای پیشگیری از شروع یک فوبیا وجود ندارد. ولی درمان می تواند اثرات منفی این اختلال اضطرابی را تا حدودی کاهش دهد.
درمان انواع فوبیا
برای درمان فوبیا های مختلف با توجه به نوع آن از روش های زیر استفاده می شود.
درمان فوبیا
درمان فوبیا ترکیبی از دارودرمانی و روان درمانی است. فوبیا معمولا به طور کامل درمان می شود.
درمان فوبیا خاص
در این نوع از فوبیا درمان شناختی-رفتاری می تواند موثر باشد مخصوصا روندی که درمان از راه حساسیت زایی یا مواجهه نامیده می شود. در این حالت به تدریج شما می توانید از طریق کنترل نفس، آرامش و یا بر ترس و اضطراب خود غلبه پیدا کنید.
برای درمان کوتاه مدت پزشک ممکن است برای شما داروی ضد اضطراب تجویز کند اگر فوبیا فقط در موارد خاصی پیش می آید مثل ترس از ارتفاع شما می توانید مصرف دارو را محدود کنید.
درمان فوبیا پیچیده
به گزارش کارمادیو، اگر فوبیا اجتماعی شما روی یک موضوع خاص (به فرض مثال ارائه یک پایان نامه یا سخنرانی) متمرکز باشد، پزشک شما می تواند داروی پروپرانولول که به ایندرال معروف است را تجویز کند. پروپرانولول را دقیقا می توان قبل از انجام آن کار استفاده کرد.
پروپرانولول اثرات اضطراب (تپش قلب و لرزش دست) را تا حدود زیادی پایین می آورد. برای اشکال دراز مدت فوبیا اجتماعی، پزشک شما احتمالا یک داروی ضد افسردگی مانند سرترالین که در دو دوز ۵۰ و ۱۰۰ وجود دارد یا فلوکستین تجویز کند. در نهایت قبل از مصرف هر دارویی، بهتر است نزد پزشک متخصص مراجعه نمایید و از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید.