تکنیک طوفان فکری یکی از تکنیک های پرکاربرد و تاثیرگذار در تحلیل کسب و کارهای موفق است که با استفاده از آن چند مرحله از پروژه های کسب و کار پیش می رود. اگر می خواهید به طور کامل با این روش و مزایای آن آشنا شوید در این متن از کارمادیو همراه ما باشید.
طوفان فکری چیست؟
طوفان فکری رویکردی است که حل مسئله را با تفکر جانبی ترکیب می کنند و افراد را ترغیب می کند برای موفقیت بیشتر در کسب و کارهای خود، ایده هایی را تولید کنند.
روش های اجرای طوفان فکری
رویکرد طوفان فکری که برای اولین بار توسط آلس آزبورن، مدیر تبلیغاتی آمریکا معرفی شده است به روش های زیر اجرا می شود.
طوفان فکری انفرادی
هنگامی که شما به تنهایی در یک اتاق خلوت نشسته و در ارتباط با کسب و کار خود و روش های به موفقیت رساندن آن فکر می کنید، در واقع دارید از تکنیک طوفان فکری انفرادی استفاده می کنید.
برای انجام این روش به صورت انفرادی می توانید یک دفترچه یادداشت برداشته و موضوعی که قصد بررسی آن را دارید، را به صورت سوال مطرح کنید، سپس حداقل ۲۰ جواب برای این سوال پیدا کنید حتی اگر این جواب ها عجیب باشند
مرحله بعدی این است که از بین جواب ها بهترین مورد را انتخاب کنید و بر آن تمرکز نمایید؛ سپس هرچه زودتر برای اجرای ایده انتخابی دست به کار گردید.
طوفان فکری گروهی
به کمک اجرای تکنیک طوفان به صورت گروهی از خلاقیت و نوآوری اعضای گروه استفاده می‌شود و نیز همه اعضای گروه حس می کنند که در رسیدن به راه حل مناسب دخالت داشته اند و این مسئله باعث می شود که ایده خود را با شوق بیشتری بیان کنند.
مراحل استفاده از طوفان فکری به صورت گروهی بدین شکل است که ابتدا گروه را تشکیل داده بعد یک نفر با تجربه و کاربلد برای متقاعد کردن شرکت کنندگان جهت بیان کردن ایده خود، به عنوان رهبر گروه انتخاب می شود.
در مرحله بعد ایده هر یک از اعضای گروه را بر روی برگه یا تابلوی نصب شده به دیوار می نویسد، سپس مسئله یا مشکلی موجود را به صورت یک سوال واضح روی تابلو نوشته و اعضا راه حل های مختلف ارائه می دهند و در نتیجه برای رفع آن، بهترین ایده توسط کل گروه انتخاب شده و برای رفع آن اقدام می گردد. همچنین با استفاده از این روش اعضای گروه متوجه هدف اصلی خواهند شد.
قوانین استفاده از تکنیک طوفان فکری
برای نظم بخشیدن و بهره‌مندی از جلسه طوفان فکری که همه افراد در آن مشارکت دارند، قوانین زیر باید رعایت شود.
- برای تمام افراد و ایده های آنها ارزش یکسان در نظر گرفتن
- تشویق ایده ها و نظرات جدید حتی اگر این نظرات در ابتدا عجیب به نظر رسند.
- به اشتراک گذاشتن ایده ها بدون توجه به جزئیات، چرا که کمیت این ایده ها مهمتر از کیفیت آنها است.
- در نظر داشته باشید که هر ایده تولید شده متعلق به کل گروه است نه فردی که آن را تولید کرده است.
مراحل انجام تکنیک طوفان فکری
مراحل استفاده از روش تکنیک طوفان فکری به شرح زیر است
- ابتدا مسئله را به صورت شفاف و دقیق تعریف می‌کنیم و محدودیت پاسخ ها را مشخص می نماییم.
- در مرحله بعد کسانی که در زمینه مسئله مد نظر دانش لازم را دارا هستند، انتخاب می کنیم. نکته ای که در انتخاب این افراد مد نظر است این است که لازم نیست آنها حتماً متخصص و کارشناس باشند و بهتر است که این گونه نباشد چرا که کارشناسان معمولاً از چهارچوب های از پیش تعیین شده و مشخص استفاده می کنند در صورتی که بهتر است افراد ایده های خود را خلاقانه مطرح کنند و از چارچوب فکری آن ها استفاده شود.
- در مرحله بعد، شخصی که مناسب نقش تسهیلگری در جلسات باشد را انتخاب می کنیم. این فرد ضمن حفظ تمرکز جلسات، باید توانایی مدیریت آنها را نیز داشته باشد. سپس همه افراد گروه را ترغیب به دادن ایده کرده و ایده های آن ها را یاد داشت می کنیم.
- در مرحله پایانی جلسه را به دو بخش تقسیم می کنیم که در بخش اول به شرح مسئله و تعاریف و محدودیت های آن پرداخته و در بخش دوم ایده های گروه را مرتب کرده و بهترین آنها را انتخاب می کنیم.
روش های به کار گیری تکنیک طوفان فکری
طوفان فکری دارای روش‌های مختلف زیر است:
طوفان فکری فرضی
در این روش که برای تقویت تفکر خلاق و حل مسئله کاربرد فراوان دارد، سوالاتی مطرح شده و افراد گروه بر سناریوهای مطرح شده جهت حل خلاقانه مسائل تمرکز می کنند. برخی از تکنیک های روش طوفان فکری فرضی به شرح زیر است
- ایفای نقش: استفاده از تکنیک ایفای نقش سبب می شود افراد در جلسات طوفان فکری نقش های مختلفی بر عهده داشته و از منظر متفاوتی به چالش ها نگاه کنند.
- چه می شود اگر: با استفاده از این سوال سناریویی فرضی ایجاد می شود و افراد با همفکری یکدیگر ایده ها و راهکارهایی ارائه می دهند.
طوفان فکری خاموش
در تکنیک فکری خاموش که نوعی از همفکری و ارائه ایده ها است، افراد ایده خود را به صورت نوشتاری یا به کمک رسانه ها در گروه ارائه می دهند. از روش های این نوع از طوفان فکری به شرح زیر است
- نوشتن کور: در این روش اعضا تمام افکار، ایده ها و سوالات خود را ثبت می کنند.
- جملات ماشه‌ای: در روش جملات ماشه‌ای، سوالات گوناگونی پرسیده شده و با پاسخ به این سوالات افراد به تفکر خلاقانه تشویق خواهند شد.
- روش ستاره: به کمک این روش یک ستاره یا شش ضلعی ایجاد شده و افراد گروه، موقعیت های مختلف را در مرکز آن ثبت می کنند در مرحله بعد به سوالات موجود که معمولاً به شکل چه کسی، کجا، چه زمانی و چگونه می باشند، پاسخ داده می شود.
طوفان فکری مشارکتی
به کمک این روش همانگونه که از نام آن مشخص است، جهت ارائه ایده های متنوع و بررسی آنها استفاده می شود و افراد ایده های خود را به اشتراک گذاشته سپس با توجه به بازخوردها، ایده جدید جهت برای اجرا، نهایی می شود.
مزایای استفاده از روش تکنیک طوفان فکری
در زیر مزایای روش پیش رو بیان شده و به شما خواهیم گفت، چگونه سازمان خود را به سوی موفقیت با کمک این روش هدایت کنید.
- بر اساس استانداردBABOK با کمک این روش می توان به شناسایی سهامداران با تجربه و نیز استخراج نیازمندی ها تا رسیدن سازمان به موفقیت، بهره‌مند شد.
- استاندارد BABOK بیان می‌کند که هدف از روش طوفان فکری ایجاد ایده های جدید و متنوع است که این موضوع روش پیش رو را به ابزار قدرتمندی جهت کامل کردن مراحل مختلف یک پروژه تبدیل کرده است.
- این روش می تواند یک راهکار بسیار خوب جهت جذب ذینفعان منطقی باشد، چرا که افراد را تشویق می کند تا کمی خلاق بوده و خارج از چارچوب، فکر نمایند.
- اگر در فرآیند طوفان فکری افراد بیشتری از شرکت کنندگان انتخاب شوند، از طیف وسیعی از نظرات و ایده ها استفاده می شود.
- مزیت دیگر استفاده از روش طوفان فکری این است که بخش قابل توجهی از فشار بر روی تحلیلگر را کم می کند و نیز گروه را قادر می سازد تا با مشارکت فعال خود تا حدی نسبت به پروژه احساس مالکیت کرده و برای انجام مسئولیت خود به بهترین شکل ممکن، تشویق شوند.